(5)Sassan jikin Dan Adam da amfaninsu.(1)

Jikin dan Adam halitta ce  da ta kunshi sassa  da massarafai daban-daban, Kuma kowanne sashe daga cikin ssasan aiki ya ke tukuru domin baiwa Dan Adam damar  kasancewa cikakkiya Kuma rayyayar halitta, Mai cike da al'ajabi. duk wani stiro ko tantani da za ka gani a ciki da wajen  hallittar Dan Adam ,to za ka samu cewa da akwai amfaninsa,sai dai idan bincike da ilimin da mu ke da shi bai kai mu wajen gano amfaninsa ba. 

Da ya ke sassan jikin Dan Adam  su na da Dan yawa. Wanan ne ya sa   za mu dauki  muhimmai daga cikinsu mu yi nazari akansu dai-bayan-dai.

1)kwakwalwa:.

kwakwalwa ita ce massarafa mafi muhimanci da amfani a cikin jikin Dan adam. Domin kuwa cike ta ke da abubuwan al'ajabi, da ban mamaki. Wanda hakan  ne ma ya sa  har IZuwa yanzu masana falsafar kimiyyar kwakwalwa,ba su Kai ga  kamalla binciken gano yadda kwakwalwar  ke aikinta ba.domin a wani taron shaihhunan malamin  kimiyyar lakka da kwakwalwa wato (the conference of  neoro scientists ) da aka gudanar a kasar (Sweden).inda daya daga cikin su  mai suna Ptoenie Brogherter,Ya ke cewa " izuwa yanzu da na ke magana 

(4-10-20018).idan a ka yi maganar nazari da binciken kwakwalwa,wanda  ya samo asali shekaru  dubu uku,Wanda Kuma har yanzu a na kan aikin,Wanda kuma har izuwa yanzu matakin bincikenmu bai wuce mun gano kaso biyar ne kacal daga cikin dari ba 5% dangane da al'amarin da ya shafi kwakwalwa".ya ci gaba da cewa "Wanan dalilin ne ma ya sa mu ka kalubalanci duniyar tsoffafi da sabbabin malaman kere-kere,wato( electrical and mechanical engineers ), da cewa, a duniyarnan kaf ba su kirkiro ba ,Kuma ba za su iya kirkiro wata   na'urar da za ta yi sarkakiya da ban al'ajabi kamar kwakwalwa ba".,,Wanan falalar kwakwalwa kenan,,,,

 Amfanin kwakwalwa a jikin Dan Adam, shi ne kamar amfanin sarki ko sarauniya,  a cikin alkarya.( rayyayen gari).domin ita ce ta ke karba da sarrafawa tare da bada umarnin duk wani kafce da a ke aiwatarwa a ciki da wajen hallitar Dan adam.ita ce Kuma ta ke adana daukacin bayanan da a ka shigarmata da su, ta  ido  ko ta kunne, da ta hanci,da harshe da fata..kuma ita ce ta ke bada umarnin kaftawa da ginstewa na Kai tsaye ne ko na dindindin a kan duk wani aiki da za a zartar a ciki da wajen Dan Adam. 

Ta kan kuma karba da   aika sakon ne a yanayin lantarki, ko Kuma ta hanyar amfani da madarar sinadaran maganadisu,wato (hormones).

A kiyasance kwakwalwa ta na kunshe da kwayoyin hallitar lakka,(nereons).da adadinsu ya Kai biliyan tamanin da shida.(86,000,000,000,).Kuma ita ce ta ke lakume kaso talatin cikin dari na abincin da iskar oksijin .30.%.da mu ke ci ko Shaka.

 Kuma a kimiyance, an gano cewa bangren kwakwalwa na tsagin dama ne ya ke sarrafa bangaren gangar jiki na tsagin hagu,shi kuma na hugu,shi ne ya ke sarrafa bangaren tsagin jiki na dama.

Wani abin al'ajabi kari a bisa wancan da kwakwalwa ke da shi,shi ne ; a ita  zubin gundarin gangar jikin kwakwalwar , ba ta da shaukin Jin radadi. kenan hakan na nufin za a iya fafewa a cire wani sashe na kwakwalwar,ba tare da ta sani ba.to sai dai kuma ,da kwai 'yar cakwakiya kafin a Kai ga riskar ita kwakwalwar.kenan dai hakan zai yiwu, Kuma ba zai yiwu ba.

Wata sabuwar Kuma ,inji 'yan caca,ita ce ; Masana  kimiyyar kwakwalwa, sun Kai ruwa-rana wajen tantance adadin bayanan da kwakwalwa za ta iya killacewa a ma'adanarta.(memory).

wasu, daga cikin shaihhunan malaman,wato (professors).su ka ce ; "kwakwalwa za ta iya alkintawa Hadi da adana  gabadayan bayanan da ke cikin miliyoyin  gima-giman kwamfutocin da ke yanar ankabuti wato,yanar-gizo.wanda sun hada da bayanan rubutun bayanai na (tex) da na garmaho, (music) da hotunu (images) da Kuma na majigi wato (videos).wanda hakan na nufin dukan bidiyoyin  da ke makare a gidauniyar madaukar shafin Youtube,da ma duk sauran madaukan shafukan sada zumunta.kamar na manhajar facebook da na rariyar gilashin tambaya,wato google.wanda idan a ka tattara adadinsu ,zai iya lashe ma'adanin- farfajiyar- bayanai da mizaninsa zai iya Kaiwa zeta biliyan sitting da shida.(66,000,000,000,zeta byts)". 

A dayan bagaren masanan Kuma, su ka ce" shi rumbun ma'adanar bayanan - kwakwalwar Dan adam,ba ya da iyaka.,,,,,fakattt.

Hallau dai Masana falsafar kwakwalwar sun karkasa bangarorin kwakwalwa izuwa manyan bangarori  uku,.sun Kuma Yi kokarin bayanin rawar da kowanne bangaren ke takawa ,Amma fa a kintatance.

 Su ka ce "bangaren da ke gaban goshi shi ne ya ke da alhakin,  yin tunani,  da  magana, fahimtar yare, alkalanci,da Kuma fikira.

Bangaren tsakiya Kuma,su ka ce" ;  shi  ne ke da alhakin damalmalewa da al'amuran da su ka shafi,ji da gani, dandano, kamshi,da Kuma jin-dadi,wato a yayin da a ke cikin yanayin kodimo.su ka ce kuma Wanan bangaren ya na da wani yanki na alhakin sarrafa, bugun zuciya da jujjuya numfashi.

Shi Kuma bangaren bayan keya ,shi ne ya ke kula da ayukan da mu ke bayar da umarninsu,da Kuma ayyukan sarrafa mabubbugan madarar maganadisu,(hormones).Kuma shi ne ya ke da alhakin, daidaita,zafin jiki.

A falsafance za a iya cewa an gano

Duk wa'yanan al'amuran ne  ta hanyar gwaje-gwaje da nazarin mutanen da su ka samu tabin hankali da Kuma wa'yanda su ka samu rauni ko buguwa a kwakwalwar tasu.sanadiyar hadari ko wani iftila'i.

Misalin: a duk sanda wani ya samu rauni ko buguwa a wani bangare na kwakwalwarsa.sai Kuma a ka ga ya daina gani,bayan Kuma ga idanuwansa lafiya kalau,to kenan Wanan bangaren da ya cutu,shi  ne ke da alhakin samar da gani.

A Wasu lokutan Kuma a kan yi amfani da wa'yansu dabbobin,kamar birai da beraue wa'yanda a kimiyance,su na da kusanci da mu ta fuskar tushe.sai a dan yi nazarce-nazarce a  kan kwakwalwar dabbobin,domin ganowa ko hakaito 'yan banbance-banbancen da ke tsakanin mu da su.a kan Kuma Yi hakan a bisa wata mahangar kimiyya  wato ,(formula) da ke cewa ; (

 zubi-da- girman-kwakwalwar-dabba-a-bisa-la'akari-da girman-jikin-dabbar- a-rubanye.)

Duk wanan dai manuniya ce da ke nuna cewa kwakwalwa ita ce matakin farko Kuma a ajin farko a jikin Dan Adam,Wanda a turanci a ke cewa

 (first-lady).

Sai mu kula..
Domin idan wata rana aka yi rashin sa'a,  kwakwalwar ta hargitse, ta sanadiyar Shan miyagun kwayoyi, to fa.... ,sai ta Allah.

.kasancewar malaman Kimiyyar ma tsoron ta su ke yi...sai mu kiyaye.

2.) Zuciya.:
zuciya wata irin hallitace Mai fasali irin na mangwaro, da aka yi ta da wata irin stoka Mai gautsi da Kuma laushi.mazauninta na nan a tsakiyar kirji Maso hagu.aikinta shi ne  harba jini  domin zagayowa i Zuwa ga Sauran sassan jiki gabadaya.,tana yin hakan ne ta hanyar tamurewa da Kuma warwarewa.wato ta na kumbura ta na  sacewa,tana kuma  yin hakan ne a bisa wani tsarin da ke amfani da snadaran lantarki.
tsarin  harba jinin na gudana  ne kamar haka :zuciyar ta na da wasu kusurwai ko ramuka guda hudu,Kuma ko wannensu ya na  da mastuka,(valve) da ya ke stukewa da Kuma warwarewa,.jinin da  ke fitowa daga sassan jikin,ya kan shigo zuciyar ne ta ramen sama na dama, daga nan, sai shi kuma ramen kasa na dama ya bude, domin jinin ya shigo.daga nan sai  shi  Kuma ramen kasan, ya harba jinin I Zuwa ga huhu domin yin musayar sinadarai  ,idan jinin zai dawo sai ya shigo ta cikin ramen sama na hagu.daga nan Kuma sai ramen kasa na hagun ya bude domin jinin ya shigo ramen kasa na hagun ,ya na  shigowa,sai shi Kuma ramen kasa na hagun ya harba jinin i Zuwa sassan jikin gabadaya.hakan zai Yi ta maimaita kansa ne, ba-dare-ba-rana har na iya tsawon rayuwa.

KIDDIDIGA.

A kowacce rana zuciya na harba jini, da ke zagayar jiki,  Wanda idan da,a hanya dodar zai yi tafiya,to da tazarar tafiyarsa,za ta iya Kai,nisan kilomita,dubu goma-sha-tara.(19,000,km p. day).
Haka kuma  zuciya,ta na harba jini a yanayin kumbura da sacewa,da adadin yin hakan ya Kai biliyan uku(3,000,000,000).a gabadayan -daidaitacciyar -tsawon -rayuwar Dan Adam.
Ita ma dai, idan  a ka yi rashin sa'a har,ta je hutu ko yajin aiki , na stawon mintina biyar , to fa!!!!! Sai ta Allah.

3)huhu.

huhu wani nau'in masarrafa ce ko halitta da aka yi shi da wata tsoka Mai kamar tala-bushe,ta yadda zai iya kumbura ya sace akalla sau goma a cikin minti daya.amfanin huhu daidai yake da amfanin kasuwar musaya.ma'ana: huhu kan bada muhalli ne  domin gudanarda harkallar da bahaushe ke Kira da  bani-gishiri-in-baka-manda,wato musaya.

Yadda abin  ya ke  shi ne.: da a kwai wa'yansu sinadaran da jikinmu ya ke bukata domin gunarda aikin markade sinadaran abincin da mu ke ci a matsayin makamashi domin Samar da kuzari wajen gudanarda rayuwarmu ta yau-da-kulllum wato; (cellular-respration).,Kuma ,a cikin farfajiyar wanan duniyar tamu ne wanan sinadarin ya ke.,sai dai Kuma  a garwaye ya ke da iskar sarari da Kuma sauran iskokai,ta yadda ba za mu iya shansa ko cin sa  a loma-loma ba.sai dai  mu kan zuko sinadarin ne a yayin numfashi . Wato mukan zuko shi ta hanci , daga nan hanci zai tace shi ya mika shi izuwa ga makogwaro, har dai  IZuwa can kasan huhu, inda a Nan ne, a ke gudanarda  musayar.
  Shi ma dai haka abin zai Yi ta maimaita kansa, har na iya tsawon rai.bugu-da-kari kuma , huhu shi ne ya ke taimakamana wajen fitar da sautin magana

.

kamar dai Sauran massarrafan.
shima ya kan iya Zuwa yajin aiki idan a ka lazimci gurbatashi ,ta hanyar antaya Masa hayakin sigari ko kuma Wanan hayakin Mai guba,wanda ke fitowa daga masuburbudar hayakin injina, wato(carbon monoxide).!!

Dan haka sai mu kiyaye.

idan mun je a nazarin tsarin numfashi.za mu Yi bayani mai Fadi wato dalla-dalla.

Ga Mai bukatar karanta Wanan tartibin a harshen turanci  ,sai ya ziyarci dayan shafinmu,a adireshi kamar haka;
www.simplegeneralscience.blogspot.com.
Domin neman Karin bayani, Kuma 09035907765.